DON RAFAEL RODRÍGUEZ VILLARINO, voceiro do grupo provincial do
PSdeG-PSOE, en relación coa aprobación inicial do proxecto de orzamento
para o 2022 realizada no Pleno ordinario celebrado o pasado 24 de setembro
do ano en curso, ten a ben
E X P O Ñ E R:
PRIMEIRO.- Que o citado acordo de aprobación inicial foi publicado no
Boletín Oficial da Provincia de Ourense número 228, de 28 de setembro de
2021, estipulando un prazo de exposición ao público de quince días hábiles a
contar, segundo reza na propia publicación, desde o seguinte ao de inserción
no citado boletín.
SEGUNDO.- Que en base ao estipulado no artigo 170.1 do Real
Decreto Lexislativo 2/2004 de 5 de marzo, que aproba o texto refundido da Lei
Reguladora das Facendas Locais, o que subscribe atópase lexitimado para
a interposición das presentes alegacións, todas realizadas en base ao estipulado
no artigo 170.2 do citado Real Decreto, e que expresa nos seguintes termos:
PRIMEIRA.- A recadación obtida cos ingresos do IRPF, do IVE, do
Imposto sobre Hidrocarburos, dos impostos especiais… repártese entre o
Estado, as comunidades autónomas, os concellos e as deputacións.
No caso das deputacións, constitúe máis dun 70 por 100 do seu
financiamento. Así pois, esta Deputación nútrese dos recursos tributarios que
todos achegamos cando bebemos un vaso de auga, sexa do billa ou de botella,
compramos uns zapatos, botamos combustible ao noso coche ou percibimos
unha retribución polo noso traballo.
E pagamos os nosos impostos de maneira equitativa, cando se trata de
impostos indirectos, como o IVE, todos iguais segundo sexa o consumo e cando
se trata de impostos directos, segundo o noso nivel xeral de renda. En cada
nivel prodúcese igual trato.
Isto é o que denominamos habitualmente como equidade horizontal e
vertical do sistema tributario. E debemos lembrar que, baixo esas premisas,
estamos a financiar esta Deputación. Todos e todas.
O esperado nun estado social e de dereito como o noso, é que a
administración pública que xestiona o gasto, execute este gasto cos mesmos
criterios de equidade que son a base para o seu financiamento. É así neste
ente provincial? A resposta é un rotundo non. Esta categórica afirmación
susténtase no proxecto orzamentario aprobado inicialmente polo pleno o
pasado 24 de setembro.
SEGUNDA.- Os principios inspiradores da actividade subvencionadora.
O artigo 22 da Lei 38/2003, de 17 de novembro, Xeral de Subvencións
(LXS), establece dous procedementos para a concesión de subvencións
públicas:
O procedemento ordinario, que se tramitará en réxime de concorrencia
competitiva, o que significa que a concesión se efectúa mediante comparación
das solicitudes presentadas, establecendo unha orde de prelación mediante a
aplicación dos criterios de valoración establecidos nas bases reguladoras da
convocatoria.
A concesión directa baséase nun supostos que se enumeran de forma
exhaustiva na propia lexislación. Tal como sinala a exposición de motivos da Lei
38/2003, de 17 de novembro, Xeral de Subvencións (LXS), as subvencións son,
desde o punto de vista económico, unha modalidade importante de gasto
público e, por tanto, deben axustarse ás directrices da política orzamentaria.
Desde a perspectiva administrativa, as subvencións son unha técnica de
fomento de determinados comportamentos considerados de interese xeral e
mesmo un procedemento de colaboración entre a administración pública e os
particulares para a xestión de actividades de interese público.
Un dos principios que rexe a Lei Xeral de Subvencións, inspirados nos da
Lei de Estabilidade Orzamentaria, é o da transparencia. Esta maior
transparencia, xunto coa gran variedade de instrumentos que se articulan na
lei, redunda de forma directa nun incremento dos niveis de eficiencia e eficacia
na xestión do gasto público subvencional. Neste sentido, unha maior
información acerca das subvencións fará posible eliminar as distorsions e
interferencias que puidesen afectar o mercado, ademáis de facilitar a
complementariedade e coherencia das actuacións das distintas administracións
públicas evitando calquera tipo de solapamento.
A LXS establece, capitulo I, como réxime xeral de concesión, o de
concorrencia competitiva, un réxime que debe permitir facer efectivos os
principios inspiradores do outorgamento de subvencións previstos na propia lei.
No capítulo III regúlase o procedemento de concesión directa, aplicable
unicamente nos supostos previstos na lei, e caracterizado pola non esixencia do
cumprimento dos principios de publicidade e concorrencia. Cando se trate de
subvencións nas que se acredite a dificultade de convocatoria pública ou
existan razóns excepcionais de interese público, social, económico ou
humanitario que a desaconsellen.
Por tanto, dos principios inspiradores da Lei, aínda que se deduce a
necesidade de transparencia e máxima eficiencia e eficacia da actividade
subvencionadora das administracións, remítese á capacidade de decisión de
cada unha delas, dentro do seu réxime de competencias, para elaborar e
desenvolver os plans estratéxicos para levar a cabo tal actividade. Corresponde,
por tanto, aos órganos xestores establecer as liñas de actuación e os
procedementos para desenvolver a actividade de fomento que as subvencións
supoñen.
Por tanto, entendemos que se debe corrixir esta deficiencia, salvo que
de forma expresa e intencionada preténdase vulnerar o estipulado na lei.
TERCEIRA.- Contrariamente á regulación do artigo 22 dá Lei 38/2003,
Xeral de Subvencións e do artigo 19 dá Lei 9/2007, de Subvencións de Galicia,
que dispoñen que o procedemento ordinario de concesión de subvencións
tramitarase en réxime de concorrencia competitiva, o procedemento de
concesión de subvencións máis empregado pola Deputación Provincial é a
concesión directa nominativa. De feito, en orzamentos anteriores como o do
ano 2018 (recentemente fiscalizado polo Consello de Contas), establecese que
estas supoñen nos orzamentos un 84 %. Ademais, durante ou exercicio
realizáronse varias modificacións orzamentarias para incluír novos beneficiarios
e axudas, indicando asemade que non se cumpre coa obriga de publicidade na
Base Nacional de Subvencións en relación coas subvencións nominativas.
Por tanto, a Deputación Provincial converteu en regra xeral o que é unha
excepción na norma, que son as chamadas “subvencións nominativas”, e que
son as que se conceden a unha entidade ou persoa en concreto sen que exista
un concurso previo e que se coñecen como “concesións a dedo”.
A capacidade para investir da Deputación de Ourense ten uns
destinatarios en función da cor política dos alcaldes e alcaldesas,
preferiblemente aqueles que, en virtude de mocións de censura, sacadas
adiante co apoio de tránsfugas.
Entendemos pois que non se pode deixar ao marxe da distribución dos
investimentos aos municipios non gobernados polo Partido Popular. Iso é, de
xeito sinxelo, caciquismo, algo absolutamente intolerable no século XXI.
En moitas ocasións xa pedimos que os órganos de goberno da
Deputación acomoden as súas decisións a unha norma que nos debemos a nós
mesmos, como administración pública que somos. E dicir: que se establezan
criterios de reparto dos investimentos públicos cuns preceptos previos,
razoables e razoados.
Do que se trata é de “reconducir” a tramitación dos procedementos de
concesión para que prime, como estipula a norma, a concorrencia competitiva,
“debendo xustificarse exhaustivamente” todos os casos nos que se utilice un
procedemento diferente.
Por tanto, entendemos que se debe corrixir esta deficiencia, salvo que,
de forma expresa e intencionada, preténdase vulnerar o estipulado na lei.
CUARTA.- Ou artigo 36 dá Lei 7/1985, do 2 de abril, reguladora das
bases do réxime local, establece que é competencia propia das deputacións
provinciais a asistencia e a cooperación xurídica, económica e técnica aos
concellos, especialmente aos de menor capacidade económica e de xestión, e
que, para estes efectos, as deputacións deberían aprobar anualmente un Plan
Provincial que debe contar coa participación dos concellos da provincia na súa
elaboración.
A elaboración destes plans sustentase en tres principios básicos:
cooperación, equilibrio territorial e respecto á autonomía local.
- Cooperación, para que a Deputación, dentro da súa dispoñibilidade
orzamentaria, asigne e regule axudas económicas que os concellos xestionarían
segundo as súas necesidades e características singulares.
Para tal efecto, serían os concellos os que definirían as prioridades na
execución das distintas liñas de actuación para distribuír o plan. Igualmente
serían os que determinasen libremente as obras e as actuacións que se
incluirán neste, dentro dos límites establecidos para o debido control e
vixilancia do uso dos recursos públicos. - Equilibrio territorial, co fin de garantir a implantación e a prestación
integral e adecuada dos servizos básicos de competencia municipal en todos os
núcleos de poboación, con independencia da súa localización xeográfica, e do
seu carácter rural ou urbano para que, en definitiva, existan as mesmas
oportunidades e a seguridade dunha calidade de vida similar,
independentemente do lugar de residencia das persoas.
-E, por último, respecto da autonomía local e ás atribucións que lles
corresponden aos concellos, que serán os que se responsabilizarán, con
carácter xeral, da elaboración dos proxectos e da licitación e a contratación das
obras e servizos, por tratarse dos auténticos promotores e, por tanto, os
máximos responsables da execución.
Os concellos encargaranse dos procesos de selección do persoal a
contratar para a prestación directa dos servizos municipais, respectando, en
todo caso, a obriga de contratar persoas desempregadas inscritas como
demandantes de emprego e a preferencia na contratación de colectivos en risco
de exclusión social.
O que pretendemos, pois, é que se distribúa territorialmente con criterios
obxectivos, reducindo drasticamente a discrecionalidade na asignación dos
fondos provinciais, perfeccionando as políticas de equidade, obxectividade e
transparencia nas accións de cooperación cos concellos.
Solicitamos que se diten normas de obrigado cumprimento, que regulen
a distribución territorial dos fondos destinados a investimento da Deputación de
Ourense, empregando criterios como poboación, superficie do territorio,
dispersión dos núcleos de poboación ou niveis de paro, entre outros. Todo coa
finalidade de superar o actual estado de discrecionalidade masiva e
permanente, xa que este exceso de discrecionalidade acaba necesariamente en
arbitrariedade, cuestión esta inconstitucional. Do que se trata é de conseguir a
equidade na realización do gasto público coa intención de por fin ao rancio
caciquismo a que esta sometida esta provincia.
Por todo o anterior exposto e alegado, a ese Pleno da Corporación
SOLICÍTASE:
Que se teñan por presentadas en tempo e forma as presentes
alegacións contra a aprobación inicial do proxecto de orzamento do exercicio
2022, realizada no Pleno que a Corporación celebrou o pasado 24 de setembro
e, como tal, sexan discutidas e, en base aos razoamentos e motivacións que se
expoñen, aceptadas e, por tanto, solicítase de forma expresa que o proxecto
de orzamentos para o exercicio 2022 que obra no expediente sexa devolto á
Presidencia, co obxecto da súa revisión, para que este orzamento sexa
sometido aos principios e requisitos orzamentarios establecidos na lexislación
vixente, de acordo co manifestado no corpo deste escrito.
Ourense, a 18 de outubro de 2021.
SR. PRESDIENTE DA EXCMA. DEPUTACIÓN PROVINCIAL DE OURENSE
