Avelino Muleiro García :
-Licenciado en Filosofía pola Universidade de Barcelona.
-Catedrático de Filosofía do Instituto Alexandre Bóveda (Vigo).
-Director durante seis cursos académicos do IB. Alexandre Bóveda
Dedicado ao meu póker de estrelas amigas: Josi Lage,
María Costas, Sabela Hermida e Uxía Blanco
“Non camiñes diante de min, pode que non te siga.
Non camiñes detrás de min, pode que non te guíe.
Camiña ao meu lado e se meu amigo”.
Albert Camus
Estamos en tempo de Nadal, que é o mesmo que dicir que nos vemos envolvidos de forma inexorable en brisas de efervescente amizade e tropezando de bruces con fervenzas dun xeneroso amor fabricado no sistema límbico da nosa contorna social. O que non temos tan claro, e posiblemente nin sequera nos preocupa, é saber en que consisten eses halos que tanto nos emocionan estes días e en que se diferencian, no caso de seren distintos, o concepto de amizade e o concepto de amor. O tema non resulta tan doado de explicar porque para unha maioría de persoas ambos conceptos se solapan ou mesmo se identifican. A pesar de todo, realmente son conceptos diferentes e cada un deles merece sentar no trono que lle corresponde. O trámite para resolver o problema esixe consultar ao sanedrín dos expertos para, a partir da súa información, lograr unha solución conciliadora que ao mesmo tempo resulte satisfactoria. Tratarei de delimitar a comprensión ou significado de cada un deses conceptos, comezando pola amizade, á que intentarei inserir na engrenaxe lóxica da razón respectando a implacable autonomía da súa propia existencia. Considero propicias estas datas navideñas para sentar na mesa do debate á lóxica e ás emocións representadas pola amizade e o amor, raíñas destas festas.
A opinión dos expertos
Un dos filósofos máis entendidos na materia foi Aristóteles, que nos definíu como seres naturalmente sociais, individuos necesitados dos demais seres humanos para sentirnos completos. O discípulo de Platón sempre lle outorgou ao concepto de amizade un lugar de privilexio nas súas obras porque o interpretaba como un ben valioso para poder gozar dunha vida feliz. Non obstante, explicaba que o concepto de amizade pode entenderse de tres maneiras diferentes, con formas diversas de vivilas e con fins tamén distintos a lograr.
Na Ética a Nicómaco, un dos libros máis representativos da ética grega, Aristóteles descríbenos aos seres humanos como criaturas radicalmente sociais. Trátanos como animais sociais -animais políticos (zoon politikón)-, introducindo nese contexto a amizade como a forma máis gozosa de convivencia. “A ninguén lle gustaría vivir sen amigos -di Aristóteles- aínda que posuise todos os outros bens”.
Nese contexto, o fundador do Liceo entende a amizade como un intercambio de aprendizaxe, onde se aprende e se ensina, e tamén onde se recibe e se dá. Con todo, ese intercambio entre amigos/as non se debe entender como unha relación ou un sistema de pagos, deixando claro que “non é nobre estar cobizoso de recibir favores, xa que só o desgraciado necesita benefactores, e a amizade é ante todo liberdade. A amizade é o estado máis virtuoso do ser”. Aristóteles entende a amizade como philía, unha predisposición a facer o ben a outra persoa á que considera como o seu propio reflexo, chegando a afirmar que a amizade consiste máis en amar que en ser amado.
Pero de seguido, Aristóteles explícanos que existen tres tipos de amizade, tres modelos, que todos coñecemos e nos que posiblemente somos partícipes nalgún momento da vida, incluso gozando dos tres ao mesmo tempo. A primeira forma de amizade é a que Aristóteles denomina “amizade por utilidade”. Trátase dun tipo de amizade egoísta e imperfecta, onde as dúas persoas non están involucradas por afecto, senón porque reciben algún beneficio da outra (agasallos, axudas, favores, etc.). Esta forma de amizade é extremadamente perecedeira e con data de caducidade moi curta xa que adoita finalizar tan pronto como se esgotan os intereses. Nesa forma de amizade, as persoas non son realmente amigas unha da outra, senón amigas do seu propio proveito.
Aristóteles decatouse de que estas amizades utilitarias soen establecerse entre persoas contrarias, ben sexa entre pobres e ricos, entre sabios e ignorantes, entre fortes e febles… xa que así unha persoa recibe da outra o que aspira ou necesita, pero a cambio ofrécelle á outra algo do que carece.
A segunda forma de amizade explicada na Ética a Nicómaco denomínase “amizade por pracer”. Nesa relación aparece unha interacción entre dúas persoas que ten como finalidade gozar e “pasalo ben”. Este modelo de amizade adoita practicarse na adolescencia e nos primeiros anos de xuventude. Os adolescentes e xoves máis que andar na procura de favores e de beneficios buscan gozar das amizades e pasalo o mellor posible. É unha forma de amizade que se caracteriza polo seu hedonismo baleiro e intrascendente. A amizade permítelles quedar con outras persoas para compartir momentos de complicidade, instantes de relaxo, festas, botellóns, diversións… pero cando aparecen problemas e situacións complicadas, o frecuente é que ese “amigo” desapareza e non se implique na solución do problema co que carga o seu amigo. A medida que van superando esa etapa vital é cando as persoas se transforman en máis selectivas e precavidas, procurando utilizar filtros sociais e psicolóxicos para non elixir amizades perigosas.
O terceiro sentido da amizade aparece definido como o desexo de querer e procurar o ben do amigo ou da amiga, favorecendo ao mesmo tempo a propia realización individual e coidando dese vínculo tan especial. Esa sería a amizade perfecta, a amizade que se sostén na virtude. Por ende, Aristóteles cualifícaa de amizade ideal, a máis sólida, a máis excepcional. Aínda que sexa moi difícil de lograla, Aristóteles considéraa posible. É esa amizade onde máis alá da utilidade ou do pracer existe unha estima sincera pola outra persoa e por aceptala como é. Aristóteles dicíalle ao seu fillo Nicómaco: “sen amizade ninguén queriría vivir” (Ética a Nicómaco).
O seu mestre Platón non tiña, porén, unha idea tan precisa sobre a amizade como o seu discípulo. Examinou ese concepto no Lisis, un diálogo escrito en plena xuventude, onde latexa un evidente aporismo nos diálogos sostidos entre os personaxes principais (Menexenes, Lisis, Hippothales, Ktesippos e Sócrates) nos momentos de discutiren sobre a amizade. Non ten nada claro Platón o concepto de amizade, e de aí eses constantes bandazos aos que somete os personaxes do Lisis tratando de que propoñan unhas teorías que logo eles mesmos se encargan de refutar. Confunde e mestura a amizade co amor, o amigo co amante, a philía co eros.
Nun momento do diálogo, Sócrates diríxese aos seus interlocutores e explícalles que “entre amigos dise que todos os bens son comúns, de maneira que non hai ningunha diferenza entre vós, se realmente sodes amigos, como decides”. E, a continuación, diríxese a Menexenes, amigo de Lisis, con estas palabras:
-“Menexenes, cada persoa ten os seus caprichos. Un quere ter cabalos, outro, cans; algúns, ouro; outros, honras… Para min todo isto é indiferente. Respóndeme a esta pregunta porque hai unha cousa que desexo desde a miña infancia, e non coñezo cousa máis envexable no mundo que ter amigos. Eu querería máis ter un bo amigo que o mellor paspallás, o mellor galo, o máis fermoso cabalo e o máis precioso can do mundo. Eu preferiría un amigo a todo o ouro de Darío, e a Darío mesmo; paréceme tan apetecible e tan digna a amizade! E chámame a atención unha cousa, que sendo Lisis e ti tan novos, tivésedes a fortuna de adquirir tan pronto un ben tan grande… Ti, Menexenes, inspirando a Lisis un afecto tan vivo e tan precoz, e ti, Lisis, que soubeches conquistar a Menexenes. Con respecto a min, estou tan distante de tal fortuna, que nin sei como un home se fai amigo doutro home. Aquí tes a razón porque cho pregunto e pregúntocho a ti, que tes que sabelo.
Dime, pois, Menexenes, cando un home ama a outro, cal dos dous se fai amigo do outro? O que ama faise amigo da persoa amada ou a persoa amada faise amigo do que ama? Ou non hai entre eles ningunha diferenza?
—Ningunha diferenza ao meu parecer, respondeu Menexenes.
—Que queres dicir con iso? Ambos son amigos cando só un deles ama ao outro?
—Si, é o que me parece.
—Pero non pode suceder que quen ama a outro non sexa correspondido?
—Certamente, si.
—E así mesmo que sexa aborrecido, como se conta daqueles amantes que se cren aborrecidos polas persoas que aman. Entre os máis apaixonados, cantos hai que non se cren correspondidos, e cantos que se cren aborrecidos por eses mesmos! non é certo?
-Moi certo.
-Neste caso, un ama e o outro é amado.
-Si.
– E ben, cal dos dous é o amigo? É o home que ama ao outro, sexa ou non correspondido, e se cabe aborrecido? É o home que é amado? Ou ben, non é nin o un, nin o outro, debido a que non se aman ambos reciprocamente?
– Ao meu parecer, nin o un, nin o outro.
– Pero entón sentamos unha opinión diametralmente oposta á precedente; porque, despois de soster que se un dos dous amase ao outro, ambos eran amigos, dicimos agora que non hai amigos alí onde a amizade non é recíproca.
– En efecto, estamos a piques de contradicirnos.
– Así, aquel que non corresponde ou non paga amizade con amizade non é amigo da persoa que lle ama.
-Así parece.
– Por conseguinte, non son amigos dos cabalos aqueles que non se ven correspondidos polos cabalos, como non o son dos paspallás, nin dos cans, nin do viño, nin da ximnasia, nin tampouco da sabedoría, a menos que a sabedoría non lles corresponda co seu amor; e así, aínda que cada un deles ame todas estas cousas, non por iso é o seu amigo. Pero entón falta á verdade o poeta (Solón) que dixo: «Ditoso aquel que ten por amigos os seus fillos, cabalos lixeiros para as carreiras, cans para a caza e unha hospedaxe en países afastados”.
A inexperiencia de Platón neste tema queda en evidencia ao final do diálogo no momento de se despediren os protagonistas:
“(Sócrates) Cando se marchaban, dixen a Lisis e Menexenes, que nos poñiamos quizais en ridículo eles e mais eu, vello como xa son, porque os que presenciaron a conversación irán dicindo que pensabamos ser amigos, e eu son voso amigo, pero en cambio non puidemos descubrir o que é ser amigo”.
Como se pode comprobar, Platón andaba totalmente desorientado, entrando en contradicións permanentes. Ese é un argumento máis que suficiente para non tomar en consideración as teses do mestre de Aristóteles. Ben é certo que no diálogo Lisis subxace unha evidencia tácita, non ratificada por Platón, de que a esencia da amizade precisa dunha relación biunívoca entre as persoas amigas.
Con Epicuro a amizade entrou a formar parte do espírito hedonista. A súa concepción da amizade coincide coa primeira acepción da amizade aristotélica (Ética a Nicómaco), como un sentimento interesado. Se a condición da felicidade epicureísta reside na ausencia de dor, un compoñente desa felicidade consiste nunha confiada esperanza de seguir gozando dese pracer (ausencia de dor) no futuro previsible. De aí o interese de Epicuro polo pracer mental, tratando de eliminar a ansiedade e por garantir a esperanza nesa continuación futura da ausencia de dor corporal. Pero esa seguridade ten a súa clave e o seu piar na amizade. A súa aposta non ofrece dúbidas tralas súas palabras: “Non precisamos tanto da axuda dos nosos amigos como da confianza nesa axuda”. Sen amigos, testifica Epicuro, non hai felicidade, pois os seres humanos sen amigos están sempre impacientes respecto ao que lles deparará o futuro.
Fronte ao epicureísmo presenta batalla o estoicismo, abanderado por Cicerón. A amizade representa para o filósofo e orador romano a máis política das virtudes, e pode dicirse que a verdadeira amizade, aquela que supera os horizontes da utilidade ou do pracer, educa na virtude e na verdade, de tal forma que se converte en instrumento de coñecemento de si mesmo e do outro.
Cicerón explica a súa teoría sobre a amizade no libro De amicitia. É un diálogo sobre a práctica da amizade entre Gayo Lelio, compañeiro de Escipión Emiliano, e os seus xenros Escévola e Fannio. Cicerón pregúntase no libro que é a amizade? E a resposta fundaméntase no concepto de pacto: “A amizade é un acordo en todas as cousas divinas e humanas, acompañado de benevolencia e afecto” (De amicitia, XX). Trátase dun “acordo”, un consentimento, e unha “boa vontade” (benivolentia). Un ingrediente esencial desa definición da amizade é a “caritate”, ese concepto que salienta o carácter sentimental ou afectivo desa benevolencia sobre a que se funda a amizade. Suprimida a benevolencia, xa non existe a amizade (De amicitia, XIX).
Pero se exceptuamos a sabedoría (sapientia), parece que nada mellor recibiron os humanos dos deuses, o cal significa que ese acordo respecto a “todas as cousas divinas e humanas” expresa unha interpretación da definición estoica que dá Cicerón da sabedoría. O escritor romano remarca que non se coñece nada tan adecuado á nosa natureza como a amizade (De amicitia, XVII), sendo a soidade unha situación contra natura (De amicitia, LXXXVIII).
Esta interpretación da amizade no marco estoico de Cicerón está fundada na natureza e ten como suposto necesario a sociedade, é dicir, a comunidade entre todos os seres humanos na que se realiza esa natureza humana (De amicitia, XX). E son nas persoas de ben nas que xorde a amizade: as persoas honestas, leais, íntegras, xenerosas e que están exentas de malas paixóns (De amicitia, XVIII e XIX). Ese é o concepto de virtude que defenden Cicerón e Aristóteles. Atopamos así en Cicerón a tese de Aristóteles apuntando á idea de que “non hai amizade senón entre as persoas boas” (amicitia non est nisi in bonis), é dicir, virtuosas. Esa amizade entra no terceiro sentido aristotélico, “a amizade perfecta, a amizade que se sostén na virtude”.
Aos amigos non se lles pide máis que cousas honestas (De amicitia, XLIV). Hai que elixir os amigos con coidado (De amicitia, LX), tendo claro que non son moi frecuentes as persoas verdadeiramente dignas de amizade (De amicitia, LXXIX). Cómpre non esquecer que as amizades chegan coa forza da idade e do talento (De amicitia, LXXIV). Coincide así con Aristóteles: “Verdadeiros amigos só poden selo as persoas virtuosas” (Aristóteles: Ética a Nicómaco).
Algunhas claves singulares da amizade
Despois de analizar certas características aportadas por diversos autores sobre a amizade, selecciono algunhas nas que, en xeral, coinciden a gran maioría. Por exemplo:
1.- Na auténtica amizade ten que estar ausente o concepto de dominio. Ninguén pode dominar a outra persoa dentro desa relación amistosa.
2.- Ninguén dentro desa relación ten que ter protagonismo, só debe estar presente a igualdade e a reciprocidade.
3.- Xenerosidade e confianza son valores que non deben faltar nas relacións de amizade. A confianza suscita fe na outra persoa, por iso a consideramos fiable facéndolle confidencias. Esa confianza orixina tamén cordialidade, poñer corazón en todo o que se fai.
4.- As confidencias provocan complicidade.
5.- A amizade por pracer consiste no acompañamento mutuo de gozar, de divertirse…
6.- Os amigos por virtude, son aqueles que se interesan por facer o ben reciprocamente.
7.- Aos amigos/as elíxense porque se quere, porque simplemente se decide querelos/as. A amizade é, pois, un tipo de amor por elección, non por natureza, como sucede co amor familiar, que non se elixe, senón que se impón.
Unha interrogante capciosa: Pode haber amizade entre home e muller?
When Harry met Sally (Cando Harry atopou a Sally), é unha película de finais dos anos oitenta que nos propón, en forma de comedia, a diferenza entre a amizade e o amor cando se trata dunha muller e un home. Harry e Sally son dous universitarios, do ano 1977, que viaxan desde Chicago a Nova Iork no coche de Sally. Como a viaxe dura dezaoito horas, vanse turnando na condución do coche e falando das súas vidas.
Sally confésalle a Harry que acababa de romper co seu mozo porque era moi celoso. Harry piropea a Sally dicíndolle que é unha nuller atractiva. Sally vendo as intencións de Harry contéstalle que van ser só amigos. Amigos e nada máis.
“Só amigos é o mellor” -contesta Harry-.
Aínda que de seguido, dille Harry: “Pero decátaste de que nunca podemos ser amigos”?
-“Por que non”? -contesta Sally.
-“Os homes e as mulleres non poden ser amigos porque sempre se interpón a parte sexual” -responde Harry.
-“Estás totalmente equivocado -intervén Sally- porque eu teño moitos amigos varóns e para nós as mulleres a parte sexual non conta para nada”.
-“Non é certo” -di Harry.
-“E ti por que o sabes” -pregunta Sally.
-“Porque ningún home pode ser amigo dunha muller que considera atractiva, porque sempre se quere deitar con ela” -contesta Harry.
-“É dicir, que só podes ser amigo dunha muller se non a consideras atractiva” -interviu Sally.
-“Non, -afirma Harry- porque ela tamén pode querer deitarse con eles.
-“É que pasa cando non queren deitarse contigo” -intervén Sally.
-“Iso non importa porque o sexo sempre está presente. E a amizade está condenada. E ese é o fin da historia. En tal caso, ti e mais eu nunca seremos amigos. E iso é unha mágoa” -remata Harry.
Chegan ao final do traxecto e ambos sepáranse. Ao cabo de cinco anos volven encontrarse en Nova Iork. Saúdanse pero sen máis. Sally ten un mozo, ao que lle pregunta se ten algunha amiga que sexa só amiga. El respóndelle que non, pero que tratará de buscar algunha para compracela.
Anos máis tarde atópanse de novo nunha biblioteca, onde intercambian información das súas vidas, e ela propónlle ser amigos. El acepta dirixíndose a ela: “unha muller amiga…! Vai ser unha amiga coa que non me deitarei!”
Seguíronse atopándose en Nova Iork e, ao final, ela pídelle chorando por teléfono que vaia ao seu departamento… El acércase e, rachando os principios da amizade, practican sexo. Iso supuxo un paso ao matrimonio e o abandono da amizade.
Imposición da lóxica ante a anarquía emocional da amizade
A amizade, analizada desde un enfoque lóxico -racional-, implica unha relación bicondiconal entre as persoas amigas. Sen distinción de sexos. Non existe amizade cando algunha das persoas, teoricamente implicadas na relación, non corresponde á outra coas características que definen a amizade. Ninguén se pode considerar amigo/a doutro/a se esoutro/a non practica as propiedades propias da amizade. Se a (Penélope) se considera amiga de b (Narciso), a (Penélope) debe recibir necesariamente de b (Narciso) as mesmas manifestacións amigables que a (Penélope) practica con b (Narciso). De non ser así non aparece relación de amizade. A forma lóxica expresaríase así: afb <-> bfa (a está en relación de amizade (f) con b se e só se b está nesa mesma relación con a). En cambio, esa relación lóxica non se produce no ámbito amoroso, porque a (Penélope) pode estar enamorada de b (Narciso) sen que este lle corresponda. Ou, mesmo, b (Narciso) pode estar enmorado de a (Penélope) sen ser correspondido. Incluso é factible esa relación sen que ambos se coñezan, porque a relación unívoca é unidireccional. Neste caso, a relación lóxica do amor emerxe dunha relación unívoca: a (Penélope) ama a b (Narciso) tanto se b (Narciso) lle corresponde como se non.
Axiomas da amizade:
1.- A amizade consiste nunha relación de confianza, respecto e igualdade entre un individuo dunha clase lóxica P, que forma a díada do dominio desa relación respecto a outro individuo da clase Q, que representa a díada do contradominio desa mesma relacion (PfQ).
2.- Esa relación representa unha función lóxica entre clases.
3.- Esa relación funcional entre os individuos desas díadas ten que ser biunívoca.
Inferencia dedutiva
A partir destes principios axiomáticos podemos explicar como a clase P inclúe aos individuos <x> do dominio de amizade que se relacionan cos amigos <y> da clase Q, que representa o contradominio da amizade.
Nesta lóxica de clases eludimos a relación unívoca dos individuos de P respecto aos individuos de Q. Simplemente convertemos a variable <x> en constantes –a, b, c, d…- (Xabier, Ifixenia, Valentí, Nefertiti…) e á variable <y> de Q nas constantes –a1, b1, c1, d1…- (Hipatia, Andrés, Ponciano, Cleopatra…) entre as que establecemos unha relación biunívoca <a, a1>, <b, b1>, <c, c1>, <d, d1>…Nesta proposta non resulta incompatible a mesma relación de amizade con individuos (constantes) diferentes das clases P e Q, por exemplo: <a, d1>, <b, c1>, etc.
P inclúe aos individuos x que son os amigos dos individuos y que están incluídos en Q. Así, a función <x,y> é equivalente á función <y,x>. En formalización de lóxica de enunciados, /\xy (Rxy <–> Ryx). É dicir, cada individuo da clase P que ten un amigo na clase Q é correspondido por este coa súa amizade.
Estas fórmulas pretenden demostrar que a emoción da amizade pode ser sometida correctamente ás normas lóxicas da razón, sen necesidade de que a amizade perda a súa autonomía como emoción ou vexa sometida a súa esencia ás estruturas ríxidas da lóxica.
En todo caso, confío en que a amizade luza e brille nestas festas á marxe das persoas que opinaron sobre ela e independentemente dos criterios subxectivos que acabo de utilizar na súa análise. Ao outro lado do final de ano espera o amor para compartir coa amizade novas emocións na mesa da lóxica. Felices festas …ateigadas de amizade.
—————————————————————————————————
Outros artigos de Avelino Muleiro
Artigo: “Sofismas e falacias, torpedos do discurso lóxico”
Artigo: ” Festa da filosofía no metaverso “
Artigo: “Tempos de frio moral”
Artigo: “Avelino Muleiro: Trascendencia do irrelevante (II)”
Artigo: “Avelino Muleiro: Trascendencia do irrelevante (I)”
Artigo: “Avelino Muleiro: O bico envelenado de Casandra”
Artigo: “Avelino Muleiro: A ocorrencia como contraargumento político”
Artigo: “Avelino Muleiro: Rebelión na caverna”
Artigo: “Avelino Muleiro:” A razón á caza e captura do azar e da causalidade””
Artigo: “Avelino Muleiro: “Derradeiros poemas de Manuel Vilanova”
Artigo: “A opinión de Avelino Muleiro: ” Vítimas baixo sospeita “”
Artigo: “A opinión de Avelino Muleiro: “Retablo de Nova York””
Artigo: ” Da imbecilidade á loucura pasando pola estupidez “
Artigo:” Filosofía delenda est “
Artigo: ” Fronteiras borrosas na realidade xeracional “
Artigo: ” Auf Widersehen, Viena. Dankeschön ”
Artigo: ” Encontros -imaxinarios-en Viena (III). Freud-2 “
Artigo: ” Encontros- imaxinarios- en Viena (II). Freud-1 “
Artigo: ” Avelino Muleiro : “Encontros –imaxinarios– en Viena (I)” “
Artigo: ” Festas do Nadal e a súa historia “
Artigo: ” O cerebro humano, esa caixa negra da nosa conduta “
Artigo: ” Mente, cerebro e conciencia (II) “
Artigo: ” Mente, cerebro e conciencia (I) “
Artigo: ” Pienso, luego Resisto “
Artigo: ” Da caverna platónica á nova Barataria “
Artigo: ” A linguaxe, instalada no idiolecto e na evolución social “
Artigo: ” Viaxe polas entrañas da hermenéutica “
Artigo: “A xustiza, entre o veo da ignorancia e a Intelixencia Artificial “
Artigo: ” Malos tratos e crueldade “
Artigo: ” Movementos feministas e ideoloxía de xénero “
Artigo: ” Dereitos humanos e dereitos dos animais “
Artigo: ” Violencia patolóxica “
Artigo: ” Posmodernidade e medios de comunicación “
Artigo: ” A ilusión da eterna xuventude e da inmortalidade: pode ser reversible o envellecemento? “
Artigo: ” Filosofía Médica (II): A historia da medicina e os seus retos actuais “
Artigo: ” Filosofía Médica (I) :Relación da medicina coa filosofía e coa ciencia “
Artigo: ” De quen son os fillos? “
Artigo : ” O Poder da Intelixencia Emocional “
Artigo : ” Devalo da Galicia interior “
Artigo : ” Filosofía Política: realismo e perversións políticas ( II ) “
Artigo : ” Filosofía Política: realismo e perversións políticas ( I ) “
Artigo : ” Negacionismo e represión social “
Artigo : ” Reclamos tóxicos “
Artigo : “ Ditame aberto ás ideoloxías (II) “
Artigo : ” Ditame aberto ás ideoloxías (I) ”
Artigo : “ Crise de Valores “
Artigo : ” A paz perpetua ”
Artigo : ” Científicos, expertos, médicos e filósofos “
Artigo : ” Regreso ao futuro “
Artigo : ” Parte de guerra ”
Artigo : ” Mario Bunge, embaixador do Carballiño ”
————————————————————————————————–
Curriculum de Avelino Muleiro García
-Licenciado en Filosofía pola Universidad dee Barcelona.
-Catedrático de Filosofía do Instituto Alexandre Bóveda (Vigo).
-Director durante seis cursos académicos do IB. Alexandre Bóveda.
-Profesor do Instituto Ausias March (Barcelona) no curso académico 1968-69.
-Profesor de Filosofía da Universidade de Santiago de Compostela nos cursos 1970-71 e 1971-72.
-Subdirector Xeral de Bacharelato da Consellería de Educación da Xunta de Galicia (1986 e 1987).
-Fundador e presidente do partido político Nacionalistas de Galicia (NG).
-Co-fundador e actual presidente do Grupo Aletheia de Filosofía.
-Fundador e actual Director do Instituto de Estudios Carballiñeses.
-Director da revista Ágora do Orcellón.
-Presidente da asociación Álvaro das Casas.
-Vocal da asociación Amigos da Universidad de Vigo.
-Membro do consello de redacción do boletín Tres Campus (Amigos da Universidade de Vigo).
-Membro cofundador da Táboa da historia de Galicia.
Obras
Colaborador semanal de Diario16 (desde finales dos ochenta e comenzos dos noventa).
-Colaborador semanal de Atlántico Diario, durante cinco anos, co logotipo El Surco (en castellano) e Xermolo (en galego).
-Publicou traballos da súa especialidade (Nietzsche, Wittgenstein, Lóxica…) en libros e revistas filosóficas.
-Colaborador en libros e revistas culturales (Festa da palabra, Encontros coa tradición. Conversas no Ribeiro, Tres Campus, Verbas aos mozos galegos, de Álvaro das Casas -en edición facsímile-, O Manifesto UCRA, de Álvaro das Casas –edición facsímile-, etc).
-Prologuista de varios libros (Nomes do Ribeiro -de Frutos Fernández-, Os nomes beiramariños –de Gerardo Sacau–, Mar adiante, as Xeiras dos Ultreias, etc).
-Coordinador do libro Homenaxe a Neira Vilas e a Balbino, o neno labrego.
